مقاله " توسعه تکنولوژی و جایگاه زبان فارسی در فضای مجازی" به قلم دکتر علی اصغر شعردوست

«سیاست خارجی» عنوان مجله علمی، نظری و اطلاعاتی است که به صورت فصل نامه در وزارت امور خارجه تاجیکستان منتشر می گردد و شامل راه کارها، مقالات، اندیشه ها و برخی نظریه های سیاسی، علمی و اطلاعاتی دولتمردان و شخصیتهای برجسته سیاسی و علمی است. دکتر علی اصغر شعردوست سفیر جمهوری اسلامی ایران در مقاله ای تحت عنوان « توسعه تکنولوژی و جایگاه زبان فارسی در فضای مجازی » به بیان سیر تکامل دانش اطلاعاتی بشر در زمینه فن آوری توسعه و پیشرفت و خط و زبان و تأثیرات این پیشرفت بر جوامع بشری پرداخته اند در ببخشی از این مقاله می خوانیم:

« بشر همگام با اختراع و توسعه و تکمیل خط در صدد برآمد که وسیله ثبت و نگهداری آنرا هم فراهم نماید. از این رو در سیر تمدن از هر آنچه که آسانتر و فراوانتر در دسترس داشتند چیزی درست کرد و توسط آن اسناد و نوشته های خود را برآن ثبت نمود. به شهادت اسناد و مدارک تاریخی، سنگ نوشته ها از قدیمی ترین آثار مکتوب بشری شناخته شده بر روی زمین است و کهن ترین تمدن بشری تمدن گمنام ماقبل آریایی تازه مکشوف طی چند سال آخر در پیرامون شهر جیرفت می باشد. که برخی باستان شناسان قدمت آنرا بین 5 تا 7000 سال پیش تخمین زده اند. شاید در نزد اقوام متمدن اولیه غیر از سنگ، مصالح دیگری از قبیل چوب، چرم، یا اجسام طبیعی دیگر برای امر نوشتن بکار می رفته که بدلیل ماهیت طبیعی آنها، آن اجسام از بین رفتند و شاید علت ماندگاری سنگ، خاصیت جنس طبیعی آن بوده باشد. اما از کهن ترین سنگ نوشته های اقوام باستانی تا کوچکترین تراشه ذخیره اطلاعات جهان که همگی در حجم 12 اتم می باشد موید این امر است که دانش بشر در زمینه فن آوری توسعه همواره بطور مضاعف در حال تحول و تکامل است. اصولا زمان فیلسوف فرانسوی فرانسیس بیکن علم را عین قدرت می دانست و هم او معتقد بود علمی را که قدرت زایندگی نداشته باشد نمی توان علم شمرد و این تفکر فلسفی بیکن بعدها در زمینه فکری فلاسفه و دانشمندان قرون بعد بارور شد و تبدیل به منبع ظهورات تکنولوژی گردید و تا عصر کنونی چه بشر بخواهد و چه نخواهد به شکل سرسام آور در حال پیشرفت است اما پرسش اساسی اینجاست که این تحولات شگرف و پیشرفت های تصاعدی تکنولوژِ ی یا انسان است که تکنولوژی را مهار و هدایت می کند یا برعکس این تکنولوژی است که انسان را وادار به همسویی به خود میکند . چون عصر، عصری الکترونیک و فضا ، فضای مجازی و دوره ، دوره دیجیتال است آیا ما هم برای عقب نماندن از این قافله باید خود را به دنیای مجازی موافق و همراه سازیم . آیا تکنولوژی قدرت به ما داده است یا برعکس . قدرت تکنولوژی ما را به دنبال خود می کشد ؟ بدیهی است یافتن پاسخ قانع کننده و پرسش های از این دست را باید در مقوله راه های انتقال تکنولوژی جستجو کرد. بررسی راههای انتقال علم و تکنولوژی از اوایل قرن 19 میلادی آغاز شده بود. در عصر کنونی مساله دستیابی به تکنولوژی از عمده ترین دغدغه های کشورهای در حال توسعه است و اینکه بسیاری از کشورهای آمریکای جنوبی ، آسیایی و ممالک متمول خاورمیانه هزینه سرسام آوری وقف آن می کند. کمتر کامیاب شدند. بی تردید یکی از علل عمده این ناکامیها عدم درک صحیح از ماهیت تکنولوژی است. انتقال تکنولوژی تنها به یادگیری زبان ترجمه آثار و تکثیر تردید های علمی بود. حتی وسایل تکنولوژی قابل تحقق نیست بلکه آنچه باید بدان توجه نمود آماده سازی بستر آن و سپس انتقال وسیله تکنولوژی است. علم نوین امروزی علم بهره برداری است و اگر کشوری قادر به بهره برداری ازآن نباشد هرچند که صاحب دانشگاهها و پژوهشگاههای متعدد باشد در حقیقت صاحب علم نیست. برای تحقق توسعه یک کشور نیاز به برنامه ریزی های دقیق است که این امر خود مسبوق به داشتن روش است. امروز به هیچکس پوشیده نیست که تکنولوژی در تمام عرصه های عمومی ، علوم بشری رسوخ کرده است که حوزه های مربوط به زبان مستثنی از این امر نیست زبان فارسی دارای یکی از کهن ترین و ریشه دارترین ادبیات جهان است از میان اقوام و ملل جهان کمتر ملتی همانند ایرانی تباران دارای سابقه ممتد ادبی و آثار مختلف دل انگیز با زبانها و لهجه های گوناگون است. از قدیمی ترین اثر ادبی ایران یعنی گاهان منسوب به زرتشت تا جدیدترین آثار جان بخش فارسی همه جا و همیشه پرتو روی خلاق و اندیشه تابناک ایرانی آشکار و هویداست.در سال 1872 میلادی در نشست ادیبان و زبان شناسان اروپائی در برلین 4 زبان یعنی یونانی،  فارسی، لاتینی و سانسکریت بعنوان زبانهای کلاسیکی جهان برگزیده شدند. چونان که عرض شد طبق تعریف نوین، علم معادل به قدرت است اگر زبان و ادبیات را در چهارچوب این تعریف قرار دهیم پی زبان فارسی و ادبیات فارسی که ادبیات همه فارسی زبانان را در برمی گیرد بایستی از چنین قدرتی برخوردار باشد که ملل دیگر را در حوزه یا حوزه های نیازمند خود گرداند و این امر قابل تحقق نیست مگر با بررسی های کارشناسانه، سیاست های عملی و نظری و بکارگیری روش ها و تکنیک های مختلف. دیرگاه از عصر تبادل اطلاعات در فضای دیجیتالی  و مجازی نمی گذرد اما این پدیده امروزه به یکی از اساسی ترین نیازهای معنوی و ملزومات اولیه اخذ نشر و تبادل اطلاعات جوامع بشری تبدیل یافته است . توسعه روز افزون این پدیده که روز به روز شاهد تغییر و تحولات تکنیکی و فنی آن هستیم این وظیفه و فرض را مقابل محققان حوزه زبان و ادبیات کهنسال فارسی می گذارد که چگونه می توان با بکارگیری از ابزارهای تکنیکی و فنی، زبان فارسی را بعنوان زبان قدرتمند و زایا در عرصه بین المللی تبدیل کرد.»